وقتی صحبت از مسکن و ساختمان‌سازی به میان می‌آید، هر کسی به زعم خود به این مغوله مهم نگاه و نقطه نظرهایی را بیان می‌کند. ضمن این‌که مسکن را باید یکی از عناصر شهرسازی دانست که نوع معماری آن در این امر بسیار مهم تلقی می‌شود.
از این رو به منظور بهره‌گیری از یافته‌های جدید پژوهشی و تجربه‌های اجرایی مرتبط با شهرسازی و معماری، ارتقای سطح علمی و کیفی این صنعت و بهره‌گیری از تجربه‌های منطقه‌ای در عرصه معماری و شهرسازی فعالان این عرصه را بر آن داشت تا طی همایشی دور هم گرد آیند و دیدگاه‌های خود را بیان کنند.
ضمن این‌که بررسی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی سیاست‌های کلی نظام در حوزه مسکن و راه شهرسازی و نیز شناسایی مشکلات و چالش‌های ساخت مسکن و ارایه راه‌حل‌های آن، یکی دیگر از عواملی بود که منجر به برگزاری همایشی تحت عنوان «معماری، مسکن، شهرسازی» شد.
در این همایش به بررسی الزامات علمی، فنی، مالی و اعتباری، استفاده از بهترین فضاها در بخش معماری داخلی و بهره‌گیری از فن‌آوری‌های روز در معماری خارجی، پرداخته شد.
برپایی همایش معماری، مسکن، شهرسازی در واقع با هدف بهره‌گیری از فن‌آوری‌های روز زمین و مصالح ساخت در مسکن و بازنمایی انتظارات بخش خصوصی از سیاست گذاران، قانون گذاران و مجریان در این حوزه در دستور کار قرار گرفت.
این همایش ۸ آذر ماه سال۱۳۹۳ در سالن همایش‌‌های بین‌المللی صدا و سیما با حضور نمایندگانی از سوی نهادهای تصمیم گیر نظیر مجلس، شهرداری، شورای شهر و… و نیز جامعه فنی مهندسی برگزار شد.
همایش معماری، مسکن، شهرسازی با برگزاری پنل‌هایی در راستای توسعه پایدار، معماری پایدار و توسعه پایدار سامانه LSF شروع شد. پنل‌هایی که زبان گویای فعالان ساختمانی در بخش خصوصی بود.
در ادامه این همایش بازدید از نمایشگاه تخصصی جانبی صورت گرفت که امکان حضور تولیدکنندگان داخلی و نمایندگان برندهای خارجی معتبر را فراهم آورده بود.
صنعت ساختمان نیازمند نگاه تخصصی است
اما مراسم اختتامه همایش معماری، مسکن، شهرسازی با سخنرانی عضو هیات رییسه فراکسیون عمران مجلس شورای اسلامی آغاز شد.
«مهندس علی نعمت چهار دولی» با بیان این‌که برگزاری پنل‌ها در چنین همایش‌هایی تاثیر بیشتری دارد، اظهار داشت: امروز در حوزه مسکن، معماری و شهرسازی حرف اول را آموزش و به روز شدن می‌زند.
وی با بیان این‌که امروز مسئولیت کیفیت ساخت اساسی‌ترین نیاز انسان یعنی مسکن به عهده فعالان صنعت ساختمان است، بیان داشت: بی‌شک هر انسانی بخش از عمرش را در مسکن خود می‌گذراند و مسئولیت آن‌ها همه بر عهده سازندگان وسرمایه‌گذاران صنعت ساختمان است.
وی در ادامه اضافه کرد: نقشه‌ها و طراحی‌هایی که فعالان این عرصه برای معماری ساختمان، مبلمان و دکوراسیون ترسیم می‌کنند باید غنی باشد و بتواند تمام ابعاد و نیازهای زندگی ما را پوشش دهد.
نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به هدف همایش که حمایت از بخش خصوصی در حوزه ساخت‌و‌ساز است، تصریح کرد: بر اساس اصول قانون اساسی در عرصه معماری، شهرسازی و ساخت‌و‌ساز مسکن بخش خصوصی باید وارد شود. ضمن این‌که تصدی‌گری دولت در بخش ساخت و ساز به جهت داشتن وظایف مهم‌تر، کم شود.
به گفته چهار دولی صنعت ساختمان ، معماری و شهرسازی یک علم است و تخصص می‌خواهد. از این رو نباید به آن نگاه درآمدزایی داشت. امروزه یکی از چالش‌های موجود در عرصه ساختمان ورود افراد غیر متخصص و بدون علم به این حوزه است که با نگاه اقتصادی به صنعت ساختمان وارد شده‌اند.
وی با تاکید بر این‌که معماری و شهرسازی تمدن یک ملت و کشور را مشخص می‌کند، اظهار داشت: بخش خصوصی به جهت معماری پایدار و ساخت‌و‌ساز پایدار باید قوی حاضر شود.
عضو هیات رئیسه فراکسیون عمران، افزود: متاسفانه در عرصه ساختمان سازی و شهرسازی، کسانی که علم این کار را ندارند، ابتدا دنبال زمین ارزان هستند، سپس خانه را مطابق زمین می‌سازند. در صورتی متخصصان عرصه ساخت‌و‌ساز ابتدا در نظر می‌گیرند که زمین را برای چه کسانی تهیه، سپس یک محل امن برای هموطنان تهیه می‌کنند.
وی ادامه داد: براساس اصل ۳۱ قانون اساسی دولت‌ها موظف هستند برای ساکنان کشور، مسکن تهیه کند. لازمه این امر ارایه زمین رایگان یا ارزان قیمت با تسهیلات مناسب است. بی‌شک ما در کنار ساخت مسکن امن برای انسان ها داریم اقتصاد کشور را نیز پویا می‌کنیم. به همین جهت اگر مسکن از بحران رکود عبور کند اقتصاد کشور را پویا می‌شود.
نقش شهرهای جدید در تنظیم بازار مسکن
با توجه به اهداف برگزاری همایش معماری، مسکن،شهرسازی که سعی در هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی جهت تسهیل و تسریع اجرای طرح‌های توسعه‌ای بود، مدیرکل توسعه مسکن شهرهای جدید به عنوان یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که در دوبخش چشم انداز آتی شهرهای جدید و فرصت‌های سرمایه‌گذاری شهرهای جدید نکته نظرهایی را ارایه کرد.
مهندس نادر عربی با بیان این‌که شهرهای جدید نقش قابل توجهی در تامین برنامه‌های مسکن دارند، اظهار داشت: شهرهای جدید می‌توانند نقش موثری در تولید و عرضه مسکن هم در قالب مسکن مهر و هم در سا‌های آتی در قالب برنامه‌های دیگر داشته باشند. به‌ویژه در حوزه کلان شهرها می‌توانند عملکرد خوبی در تنظیم بازار مسکن ایجاد کنند.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد استفاده از ظرفیت شهرهای جدید در سیاست گذاری و اعمال حاکمیت ملی در نظام ارضی زمین و مسکن قابل توجه و راه‌حلی است، برای کنترل فشار ساخت‌و‌ساز در قالب افزایش تراکم و افزایش محدود‌های شهری که به بهای کاهش کیفیت سکونت در کلان شهرها اتفاق می‌افتد.
مسکن لوکوموتیو بخش اقتصاد است
بی‌شک تعین سیاست‌ها و خط مشی‌های اصولی معماری، مسکن و شهرسازی و نیز دستیابی به توسعه پایدار در این بخش از جمله دغدغه‌های مسولان، کارشناسان و تصمیم‌گیرندگان این حوزه است. به همین جهت «مهندس علیرضا خسروی» عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از سخنرانان دیگر همایش معماری، مسکن، شهرسازی بود.
نماینده مردم سمنان، مهدی شهر و سرخه با بیان دلایلی، مسکن را از اولویت‌های بخش اقتصادی کشور دانست و اظهار داشت: عده‌ای به اشتباه مسکن را رقیب بخش تولید می‌دانند و عمده مشکلات تولید را ناشی از ساختمان‌سازی. در‌صورتی‌که ساخت مسکن نه تنها تولید محسوب می‌شود بلکه جزء لوکوموتیوهای سایر بخش‌های صنعت و اقتصاد است. برخی از افراد مشکل اقتصاد کشور را نقدینگی اعلام می‌کنند اما واقعیت این است که نقدینگی مشکل اول ما نیست. مهم این است که این نقدینگی در تولید به کار گرفته شود. به همین جهت باید مسکن در اولویت بخش اقتصاد کشور باشد.
وی ادامه داد: برخی فعالان اقتصادی به اشتباه ساخت مسکن را عامل مشکلات مالی و نقدینگی تولید می‌دانند، در‌حالی‌که ساخت مسکن از صنعت و تولید جدا نیست. در مواقعی که با کمبود منابع روبه‌رو هستیم یکسری از لوکوموتیوها را باید به حرکت در بیاوریم. در کشور ما مسکن در کنار نفت و خودرو یکی از این لوکوموتیوها است.
به گفته مهندس خسروی، مسکن بازار تضمین شده دارد و مشکل بازاریابی و فروش، کمتر در آن دیده می‌شود. از طرفی زمین، نیروهای مهندسی، مصالح و خدمات فنی و مهندسی قابل تحریم نیست. یکی از تکیه‌گاه‌های ما در زمان اقتصاد مقاومتی صنعت ساختمان است. وی در ادامه تاکید کرد: در ساخت مسکن هیچ قانونی کم نداریم و نیازی نیست که طرح و ایده‌ای جدیدی ارایه دهیم؛ تنها باید به قانون عمل کنیم.
عضو کمیسیون عمران با اشاره به رویکردهای حاکم بر طرح جامع مسکن، اظهار داشت: در طرح جامع مسکن به چهار رویکرد کوچک‌سازی، افزایش اجاره داری، تغییر در مدیریت کلان و نهاد‌سازی و رویکرد تامین مالی توجه شده است.
وی در پایان یادآور شد: مسکن را باید همچون یک تولید بدانیم و هزینه‌های تولید را کم کنیم. از طرفی باید از هزینه‌های مصرف مالیات گرفته شود. ضمن این‌که در حوزه مسکن به هیچ عنوان نباید مبلغی را به عنوان عوارض بگیریم. از سوی دیگر هزینه استفاده از خانه‌های خالی و لوکس و زمین خالی را بالا ببریم. در نهایت به احیای بافت فرسوده و بالا بردن طول عمر ساختمان‌ها توجه داشته باشیم.
ساخت مسکن با کیفیت، در گرو حضور کاردان‌های فنی
رییس سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران یکی دیگر از سخنرانان همایش بود که صحبت‌های سازنده‌ای در حوزه ساختمان سازی داشت. «مهندس مهدی موذن» با بیان این‌که نیاز کشور در بخش مسکن در تمام دوران بسیار قابل توجه است، اظهار داشت: یکی از مزیت‌های بخش مسکن ایران، توانایی ساختن این کالا است. اگرچه معایبی در ساخت وجود دارد که باید اصلاح شود، ولی آن‌چه اهمیت دارد، وجود زیر ساخت‌های لازم در حوزه مسکن در کشور است.
وی افزود: از طرفی مشکلاتی در ساخت مسکن داریم که قابل توجه است. امروز صنعت ساختمان یک صنعت بیمار است. چراکه از هر جنبه‌ای که به آن نگاه کنیم، به مشکلات آن پی می‌بریم.
رییس سازمان نظام کاردانی ساختمان کشور، با اشاره به زلزله‌خیز بودن ۸۰ درصد از اراضی جغرافیای کشور، اظهار داشت: امروز دغدغه همه دست اندر کاران حوزه ساختمان این است که در شهر تهران هر لحظه ممکن است زلزله‌ای به بزرگی بیش از ۸ ریشتر به وقوع بپیوندد و بلایایی برای مردم داشته باشد.
وی در ادامه تاکید کرد: ما مسئولان که از مشکلات ناشی از زلزله باخبر هستیم باید آن‌ها را در مجامع خودمان مطرح کنیم و چاره‌ای بیندیشیم. چراکه تهران دارای ساختاری است که به کل ساختار و اصول ایران ارتباط دارد.
وی با اشاره به این‌که باید به مغوله بافت‌های فرسوده زیربنایی تر و ساختاری تر نگاه کنیم، اظهار داشت: عمر ساختمان‌ها مسئله کوچکی نیست. ما در ساخت مسکن از سرمایه‌ها و منابع ملی کشور استفاده می‌کنیم. اتلاف انرژی و سرمایه فقط به اسراف بنزین ختم نمی‌شود. بلکه ما برای ساخت فولاد و مصالح ساختمانی انرژی زیادی مصرف می‌کنیم.
مهندس موذن ادامه داد: مقاوم بودن ساختمان‌ها باید تضمین شود. شاخص‌هایمان برای تولید ساختمان چیست؟ این شاخص‌ها را باید کنترل و بازبینی کرد. ساختمان‌ها باید توسط افراد با صلاحیت و فنی ساخته و برای آن‌ها شناسنامه فنی با هویت صادر شود.
وی در ادامه تصریح کرد: باید نگاهمان را به صنعت ساختمان که جان و مال انسان‌ها را تامین و حفظ می‌کند، عوض کرد. یکی از مشکلات امروز مسکن تعدد مراجع تصمیم‌گیری و موازی کاری این مراجع با هم است که بسیاری از آن‌ها قدرت تصمیم‌گیری ندارند. نمونه آن ساخت مسکن مهر است.
رییس سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران با تاکید بر این‌که عنصر مفیدی که برای اصلاح ساختار و ساختمان‌سازی نیاز داریم نیروی انسانی با صلاحیت است، اظهار داشت: باید بتوانیم افراد با صلاحیت را در کنار هم قرار دهیم تا زنجیره ساخت‌و‌ساز را تشکیل دهیم و تولید ساختمان با کیفیت را رقم بزنیم.
وی در پایان افزود: به تایید وزرای گذشته راه و شهر سازی و تمام مسئولان مربوطه، در تولید ساختمان باید کاردان های فنی به کار گرفته شود.